Dikey balans makinesi, dönen bir nesnenin dikey eksende dengesini sağlamak ve gerekli ayarlamaları yapmak için kullanılan bir cihazdır. Bu tür bir balans makinesi, özellikle küçük ve hassas parçaların, örneğin debriyaj, fren diski, pompa fanları, kasnaklar veya volan gibi parçaların dengelemesinde kullanılır.

Dikey balans makinesi, dönen parçayı dikey bir eksen etrafında döndüren bir mil üzerine yerleştirilmiş bir parçanın (rotor) dengelemesini gerçekleştirir. Makine, sensörler yardımıyla parçanın titreşimlerini ölçer ve dengesizlikleri tespit eder. Sensörler genellikle piezzo sensör veya bobin sensörlerdir.

Balans makinesi, parça üzerindeki denge ağırlıklarını eksilterek veya ekleyerek dengelemeyi sağlar. Bu dengeleme işlemi, titreşimleri minimize eder, dönen parçanın daha sağlıklı bir şekilde dönmesini sağlar ve mekanik stresi azaltarak parçanın dayanıklılığını artırır.

Dikey balans makinesi genellikle endüstriyel üretim tesislerinde veya büyük makinelerin üretim ve bakım atölyelerinde kullanılır. Bu tür makineler, yüksek hassasiyetli ölçümler yapabilme yetenekleri ve geniş ağırlık kapasiteleri ile karmaşık parçaların dengelemesinde etkilidir. Ayrıca, balans makinesi, dönen parçaların titremesinden kaynaklanan gürültüyü azaltmaya ve enerji verimliliğini artırmaya da yardımcı olabilir.